“De koesterkoffer is een standaard geworden waarop mensen kunnen rekenen”

“Ik ben vertrokken vanuit mijn eigen ervaring, nadat ons eerste kindje geboren werd met een genetische afwijking en na 3 maanden zijn strijd moest opgeven. We werden zelf op de afdeling waar Berre* overleed heel goed ondersteund en kregen enkele herinneringen mee. In gesprek met andere ouders merkten we dat dit uitzonderlijk was en dat de meeste ouders met lege handen buiten liepen. Er bleek dus een grote lacune in de zorg en opvang van ouders in Vlaanderen. Bij geboorte van onze tweede zoon zagen we onze kans om hier iets aan te doen.”

“We ontwikkelden daarom 13 jaar geleden zelf de ‘koesterkoffer’. Dat is een koffer die in ziekenhuizen en bij politiediensten aanwezig is en die zorg- of hulpverleners kunnen gebruiken om ouders te ondersteunen bij het verlies van een kind. Bij baby’s kan dat bijvoorbeeld zijn als er opeens geen hartslag meer is tijdens een controle.  Als zorgverlener doe je dan keihard je best, maar uiteindelijk gaan die ouders wel met lege handen naar huis. Het is voor zorgverleners niet vanzelfsprekend om dan de juiste steun te bieden.”

De kleine en grote koesterkoffer                          

“We hebben de ‘kleine koesterkoffer’, voor kindjes die overlijden tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap tot 2 à 3 maanden na de geboorte. Daarvan verdelen we er meestal rond de 1.300 per jaar. Deze koffer focust op identiteit en het creëren van tastbare herinneringen zodat ouders herinneringen kunnen koesteren aan hun baby en zo ook hun kindje kunnen delen met hun omgeving. Dat kan gaan van handafdrukken tot het bewaren van haartjes of een koesterbandje, … Al die info zit gebundeld in de koffer zodat ze daar zelf niet naar op zoek moeten gaan en achteraf geen spijt krijgen dat ze daar niet aan gedacht hebben.”

“Daarnaast hebben we de ‘grote koesterkoffer’, voor kinderen die overlijden voor hun 12 jaar. Daarvan verdelen we er ongeveer 85 per jaar. Een kind dat 5 of 10 jaar is, heeft een grotere sociale afdruk en de behoeften van hun nabestaanden zijn anders. In deze koffer zit vooral materiaal om het gezin en de omgeving te ondersteunen, van leesboekjes tot een vriendenboekje voor de klasgenootjes waarin zij herinneringen kunnen neerschrijven.”

Woord van het jaar

“In 2017 werd ‘koesterkoffer’ verkozen tot woord van het jaar. Dat vond ik een van de grootste realisaties omdat het een erkenning is vanuit onze maatschappij. Momenteel werkt bijvoorbeeld 97 procent van de Vlaamse en Brusselse materniteiten met onze koffer. Waar er vroeger bijna niets was, is de koesterkoffer nu een standaard geworden waarop mensen kunnen rekenen.”

“We bieden met het Berrefonds echter een brede waaier aan ondersteuning. Zo hebben we ook twee koesterhuizen in Antwerpen en Kortrijk waar ouders kunnen langskomen om hun verhaal te doen, iets te drinken, lotgenoten te ontmoeten of vrijwilligerswerk op te nemen. Zo kunnen ze betekenis geven aan hun verlies en hun verdriet een beetje ombuigen in iets draagbaars. Ook familie en vrienden van de ouders kunnen bij ons terecht op ontmoetingsdagen of evenementen. Zij bellen soms ook voor informatie, bijvoorbeeld als zij de uitvaart moeten regelen voor de ouders en niet weten waar te beginnen. Verder geven we ook ervaringsgerichte trainingen aan hulpverleners, scholen of studenten in zorgrichtingen.”

Een regenboog in jou

“Twee jaar geleden hebben wij een boek uitgebracht ‘Het rouwt in jou’ en op 8 maart verschijnt ons tweede boek ‘Een regenboog in jou’. Het eerste boek gaat over het leven na verlies van een kind en is heel laagdrempelig geschreven, met tips en getuigenissen van andere ouders. Het tweede boek gaat over een nieuwe zwangerschap na verlies van een kind. Die kinderen noemen we vaak ‘regenboogjes’, dus de titel verwijst daarnaar. Anderzijds zie je in zo’n periode ook alle kleuren van de regenboog, van heel donkere tot heel zonnige dagen en alles ertussenin. Opnieuw zwanger worden na een verlies is een emotionele rollercoaster van hoop en angst.”

“Er is nog veel werk dat gedaan kan worden, zoals sensibilisering in het onderwijs of de maatschappij. Onze maatschappij moet opnieuw leren om niet weg te lopen van verdriet. Als je ziet dat iemand het moeilijk heeft, dat we daar durven naast te gaan staan en het niet aan een ander overlaten om het op te lossen. In de toekomst willen we graag in elke provincie zo’n koesterhuis zetten, dicht bij de mensen. Dat is belangrijk, want de taal van verdriet spreek je in je eigen dialect en niet in het Algemeen Nederlands.”