Wat is bekkeninstabiliteit?

“Bij bekkeninstabiliteit of bekkenbodeminstabiliteit bewegen de botten in ons bekken niet meer zoals het zou moeten”, legt Jan Pattyn uit. “Tijdens een zwangerschap zorgen hormonale wijzigingen ervoor dat het bekken zich verbreedt ter voorbereiding op de bevalling. De bekkengewrichten worden minder sterk en ook de spieren zijn minder strak. Daardoor wordt het bekken instabiel en krijgen de zwangere vrouwen pijn in hun bekken die soms ook uitstraalt naar hun rug of heupen. Toch komt bekkenistabiliteit niet enkel voor bij zwangere vrouwen. Iedereen kan er last van krijgen, bijvoorbeeld door een verkeerde beweging, een val of overbelasting.”

“Het belangrijkste symptoom van bekkeninstabiliteit is pijn”, voegt Linda Cokelaere toe. “Zowel vooraan in de liesstreek als achteraan het bekken. Je krijgt dan het gevoel dat je door je bekken zakt, net zoals bij een verzwikte enkel. Je kan er last van hebben als je in bed ligt, tijdens het zitten, bij het wandelen of fietsen of bepaalde bewegingen.”

“Veel mensen weten niet dat er iets aan te doen is”, gaat Pattyn verder. “Vrouwen lopen er soms hun hele zwangerschap mee rond, bijvoorbeeld omdat de gynaecoloog hun klachten minimaliseert. Toch is het belangrijk dat bekkeninstabiliteit behandeld wordt. Anders loop je verschillende maanden met pijn rond, zal je meer pijn hebben tijdens de bevalling en kan ook nadien de pijn nog lang aanhouden. Mama’s met kleine kinderen heffen ook best veel, zoals hun kindje, de draagstoel, luiertas enzovoort.”

“Bij extreme gevallen zien wij soms dames die al 10 jaar lang klachten hebben”, zegt Cokelaere. “Als we dan terugkijken, merken we dat die pijnklachten begonnen zijn tijdens hun eerste zwangerschap. Soms komt bekkeninstabiliteit ook terug bij een tweede of een derde zwangerschap. Dat is niet altijd zo, maar het risico is groter. Anderzijds zien we ook vrouwen die bij hun eerste zwangerschap geen last hadden, maar bij de tweede of derde wel. Het is moeilijk om daar spontaan uit te raken.”

“Je kan bekkeninstabiliteit voorkomen door je bewust te zijn van de werking van je bekkenbodemspieren en hoe je die kan gebruiken om je bekken te beschermen”, legt Cokealere uit. “Vrouwen die voor hun zwangerschap aan pilates of oefentherapie doen, weten hoe ze hun bekkenbodem moeten gebruiken, bijvoorbeeld om zware voorwerpen te heffen of voorover te buigen. Dat leren wij onze patiënten ook aan.”

“Er zijn ook fouten die je makkelijk kan vermijden”, vult Pattyn aan. “Zitten met gekruiste benen is een slechte houding voor je bekken. Dan duw je je bekken in elkaar en zijn je gewrichten minder beweeglijk. Of we staan op één been, bijvoorbeeld tijdens het tandenpoetsen, en ons bekken staat gekanteld. Het is belangrijk dat je zoveel mogelijk op beide benen steunt of afwisselt tussen beide benen. Ook plassen onder druk is bij vrouwen een veelvoorkomende oorzaak. Meestal zetten ze druk met de buikspieren en dat geeft spanning in het bekken.”

“Om te controleren of het bekken effectief instabiel is, hebben we eerst een kort gesprek over wanneer de pijn zich voordoet”, zegt Pattyn. “Daarna doen we een klinische test in onze praktijk. Daarbij voert de patiënt bepaalde bewegingen uit en kunnen wij zien of het bekken nog in evenwicht blijft. Er is geen scan of echografie nodig. Bij een zwangere vrouw gaan we vervolgens meteen over tot behandeling. Je kan pijnstillers nemen, maar het is beter om te werken aan de mobiliteit van je bekken. Tijdens de zwangerschap kan je moeilijk je bekkenbodemspieren verstevigen omdat je geen zware oefeningen kan doen met een baby in je buik. Wel kan je leren om die spieren correct te gebruiken én te ontspannen. De eerste 6 weken na de bevalling kijken we dan eerst of het bekken goed in balans is en werken we aan spierversterking voor de bekkenbodemspieren. Later werken we dan ook aan de buikspieren.”