De luteale fase van je cyclus begrijpen

De luteale fase van de menstruatiecyclus begint onmiddellijk na de eisprong of ovulatie. Ovulatie is het proces waarbij de eierstok een eicel vrijgeeft. De luteale fase duurt gemiddeld 14 dagen en eindigt wanneer de menstruatie begint. Dit is een van de vier fasen van de menstruatiecyclus. De andere fasen zijn:

• de menstruatie of regels
• de folliculaire fase of rijping van de eicel, waarin de eierstokken de eicellen voorbereiden
• de ovulatie of eisprong, wanneer de eierstok de eicel vrijgeeft die tijdens de folliculaire fase is ontwikkeld.

De belangrijkste rol van de luteale fase is om de baarmoeder voor te bereiden op een mogelijke zwangerschap. De luteale fase begint na de eisprong. De follikel die een eicel afgeeft tijdens de ovulatie, verandert in een geel lichaam (corpus luteum, vandaar de naam luteale fase). Het corpus luteum scheidt progesteron en oestrogeen af. Het verhoogde progesterongehalte tijdens de luteale fase zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies dikker wordt.

In geval van bevruchting zorgt de verdikking van het baarmoederslijmvlies ervoor dat de bevruchte eicel zich in de baarmoeder kan nestelen. Dit is het begin van een zwangerschap. Als de eicel niet bevrucht wordt, breekt het gele lichaam of corpus luteum af en daalt de hormoonspiegel. Tijdens de menstruatie verlies je je baarmoederslijmvlies.

Er zijn verschillende symptomen waardoor je kan weten dat je in de luteale fase zit. Ze kunnen echter subtiel zijn en onopgemerkt blijven. De twee belangrijkste klinische symptomen zijn:

• Een lichte stijging van de basale lichaamstemperatuur (de laagste temperatuur die het lichaam in rust heeft). Het is dus mogelijk om je menstruatiecyclus te volgen door je temperatuur onmiddellijk na het ontwaken te meten. Tijdens de luteale fase stijgt de basale lichaamstemperatuur licht. Deze stijging is soms echter moeilijk te detecteren, omdat het soms maar over een verhoging van 0,2 graden Celsius kan gaan.
• Een dikkere vaginale afscheiding. Door zorgvuldig de verandering in je vaginale afscheiding te observeren, kan je ook te weten komen of je in de luteale fase zit. Het baarmoederhalsslijm verandert immers tijdens de menstruatiecyclus. Tijdens de ovulatiefase heeft de vaginale afscheiding de kleur en consistentie van eiwit. Tijdens de luteale fase daarentegen wordt het dikker, plakkerig en zelfs gelig.

De bevruchting vindt plaats wanneer de spermatozoïde de eicel binnendringt. Dit gebeurt tijdens de luteale fase. “Bevruchting” mag echter niet worden verward met “vruchtbaarheid”. Als de bevruchting inderdaad plaatsvindt tijdens de luteale fase, zijn de meest vruchtbare dagen van de cyclus die van de folliculaire fase. Als je onbeschermde seks hebt na de eisprong om een kindje te verwekken, heb je maar 12 tot 24 uur de tijd om bevrucht te worden. Je kansen om een kind te verwekken zijn groter als je geslachtsgemeenschap hebt in de vijf dagen voor de eisprong, dus tijdens de folliculaire fase.

De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen en de luteale fase gemiddeld 12 tot 14 dagen. Als de menstruatiecyclus echter onregelmatig is, is de luteale fase dat ook. Gynaecologen beschouwen een luteale fase van 10 tot 17 dagen als normaal:

• Als de luteale fase minder dan 10 dagen duurt, wordt deze als kort beschouwd. Een te korte luteale fase zorgt ervoor dat de baarmoederwand niet genoeg kan verdikken om de bevruchte eicel te laten innestelen. Dit vermindert de kans op het krijgen van een kind. Een kortere luteale fase kan ook een aanwijzing zijn voor een abnormale luteale fase, wat kan leiden tot onvruchtbaarheid of een miskraam.
• Als de luteale fase langer dan 17 dagen duurt, wordt deze als lang beschouwd. Dit kan een teken zijn van een hormonale aandoening, zoals PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom).

De luteale fase is het moment waarop de baarmoeder dikker wordt zodat de bevruchte eicel zich kan innestelen. Dus als je van plan bent om een baby te krijgen, vergroot je de kans op bevruchting door je menstruatiecyclus goed in de gaten te houden. Je kunt dit doen door veranderingen in je baarmoederhalsslijm in de gaten te houden. In dit geval moet je geslachtsgemeenschap hebben tijdens de folliculaire fase, wanneer de eisprong plaatsvindt. Het baarmoederhalsslijm is dan dun en doorzichtig. Toch moet je niet wachten tot de luteale fase om geslachtsgemeenschap te hebben om zwanger te worden. Zodra de luteale fase begint, neemt de vruchtbaarheid na 12 tot 24 uur af.