Alles begrijpen over zwangerschapsvergiftiging of pre-eclampsie

Definitie en oorzaken van zwangerschapsvergiftiging

Zwangerschapsvergiftiging of pre-eclampsie veroorzaakt een hoge bloeddruk (hypertensie) en een hoog eiwitgehalte in de urine (proteïnurie). In de meeste gevallen ontwikkelt pre-eclampsie zich na de 20e week van de zwangerschap.

Talrijke studies hebben getracht de oorzaken op te helderen, maar helaas hebben onderzoekers tot nu toe nog geen consensus bereikt. Tegenwoordig denken veel wetenschappers dat zwangerschapsvergiftiging wordt veroorzaakt door een aandoening van de placenta die het gevolg zou kunnen zijn van een cardiovasculaire aandoening bij de zwangere vrouw. De moeilijkheid bij het bepalen van de oorzaak van zwangerschapsvergiftiging wordt verklaard door het feit dat het dezelfde risicofactoren heeft als hart- en vaatziekten (chronische hoge bloeddruk, aangeboren hartziekte).

Bijgevolg kunnen de mogelijke oorzaken de volgende zijn:

• genetische factoren;
• problemen met de bloedvaten van de zwangere;
• de aanwezigheid van een auto-immuunziekte.

Symptomen en verloop van zwangerschapsvergiftiging

Veel zwangere vrouwen met zwangerschapsvergiftiging hebben helemaal geen symptomen. Het is pas tijdens een medisch consult dat de diagnose wordt gesteld. Voor zij die wel symptomen hebben, deze kunnen de volgende zijn:

• hoofdpijn;
• wazig zien en lichtgevoeligheid;
• pijn in de rechter bovenbuik;
• oedeem (zwelling) van de handen, enkels en het gezicht;
• kortademigheid zonder voorafgaande inspanning.

De arts stelt zwangerschapsvergiftiging vast als er sprake is van een hoge bloeddruk en eiwit in de urine.

Indien onbehandeld, kan ernstige pre-eclampsie of zwangerschapsvergiftiging zich ontwikkelen tot:

• een hypertensieve noodsituatie;
• nier- of leverproblemen;
• longoedeem (vocht in de longen);
• een drastische daling van het aantal bloedplaatjes (trombocytopenie).

Een spoedopname in het ziekenhuis is dan noodzakelijk.

Risicofactoren en risicogroepen

Bepaalde zaken lijken het risico op het ontwikkelen van zwangerschapsvergiftiging te verhogen:

• meerlingzwangerschappen;
• een eerste zwangerschap;
• verandering van seksuele partner sinds de vorige zwangerschap;
• een zwangerschap als gevolg van medisch begeleide voortplanting met spermadonatie;
• kortstondige blootstelling aan het sperma van de donor.

Sommige groepen lopen een groter risico op zwangerschapsvergiftiging:

• jonger zijn dan 18 jaar of ouder dan 40 jaar;
• een persoonlijke of familiale voorgeschiedenis van zwangerschapsvergiftiging hebben;
• zwaarlijvigheid (body mass index groter dan 30);
• een medische voorgeschiedenis hebben van hoge bloeddruk, diabetes, nierziekte of auto-immuunziekten;
• polycysteus ovariumsyndroom.

Gevolgen van zwangerschapsvergiftiging voor moeder en baby

Voor de zwangere kan zwangerschapsvergiftiging problemen met het hart en andere organen veroorzaken. Het kan ook schade toebrengen aan lever en nieren. In sommige gevallen hoopt zich vocht op in de longen. En in het geval van een placenta-abruptie (het loslaten van de placenta) kunnen inwendige bloedingen optreden. Medische hulp is essentieel om mogelijk fatale complicaties te voorkomen.

Voor de foetus leidt zwangerschapsvergiftiging tot een vermindering van de hoeveelheid vruchtwater. Hierdoor vermindert de bloedstroom die de foetus via de placenta van zuurstof en voedingsstoffen voorziet. Dit kan de groei en ontwikkeling van de foetus belemmeren. Als gevolg hiervan heeft de baby een laag geboortegewicht. In zeldzame gevallen kan ernstige pre-eclampsie leiden tot een placentabreuk, vroeggeboorte of zelfs overlijden van de foetus in de baarmoeder.

Verzorging en mogelijke behandelingen

Zwangerschapsvergiftiging vereist een ziekenhuisopname. De behandeling hangt af van de ernst ervan en het stadium van de zwangerschap. Het medische team zal er alles aan doen om de zwangerschap zo lang mogelijk te laten duren. Er wordt bijvoorbeeld medicatie toegediend om de ontwikkeling van de longen van de foetus te bevorderen en om de bloeddruk van de zwangere te verlagen. Daarnaast worden er vaker prenatale afspraken gemaakt. Zwangere vrouwen moeten regelmatig echo's, urine- en bloedonderzoeken ondergaan. De bloeddruk wordt ook thuis gecontroleerd. Artsen zullen alleen beslissen de zwangerschap af te breken als het leven van de zwangere in gevaar is.

Preventie en intensievere controle bij zwangerschapsvergiftiging

Als zwangerschapsvergiftiging vroeg wordt vastgesteld, kunnen complicaties worden voorkomen en kan je genieten van een aangepaste opvolging. Als je een risicofactor hebt, zijn er een aantal preventieve maatregelen die je kan nemen:

• let op je gewicht als je tijdens de zwangerschap overgewicht hebt;
• houd je bloeddruk in de gaten en zorg ervoor dat deze stabiel blijft;
• Blijf lichamelijk actief;
• zorg voor een goede nachtrust;
• eet evenwichtig, zoutarm en beperk cafeïne.

Zwangerschapsvergiftiging is een ernstige complicatie die nauw moet opgevolgd worden

Zelfs met zorgvuldige controles kan pre-eclampsie nog optreden tijdens de zwangerschap of na de bevalling. Daarom is het belangrijk om alle prenatale afspraken bij te wonen. Vertel je arts ook welke symptomen je tijdens je zwangerschap ervaart. Als zwangerschapsvergiftiging bij jou wordt vastgesteld, moet je intensiever worden opgevolgd. In ernstige gevallen kan een vroegtijdige bevalling noodzakelijk zijn. De meeste vrouwen krijgen gezonde baby’s en in de meeste gevallen verdwijnt de zwangerschapsvergiftiging ook binnen enkele weken na de geboorte van de baby.