Alles over roodvonk

Roodvonk is een bacteriële infectie veroorzaakt door een streptokokkenbacterie, meer specifiek de groep A-streptokokken. Deze aandoening wordt roodvonk genoemd vanwege de karakteristieke huiduitslag. Roodvonk treft vooral schoolgaande kinderen, maar kan ook volwassenen besmetten. De ziekte verspreidt zich via de lucht, door kleine druppeltjes die vrijkomen bij hoesten of niezen van een besmet persoon. Roodvonk komt voornamelijk voor tijdens koudere periodes. De belangrijkste symptomen zijn keelpijn, ontstoken amandelen en rode vlekjes op het lichaam. Hoewel deze ziekte goed te behandelen is met antibiotica, kan het zonder medische zorg tot ernstige complicaties leiden, zoals reumatische koorts of nierontsteking. Daarom is het belangrijk om bij de eerste symptomen een arts te raadplegen.

Wat is de incubatietijd van roodvonk?

Volgens Sciensano, het Belgische instituut voor volksgezondheid, bedraagt de incubatietijd van roodvonk meestal 2 tot 5 dagen. In sommige gevallen kan het langer duren voordat de eerste symptomen optreden.

In de beginfase lijkt roodvonk sterk op een keelontsteking. Daarna treden specifiekere symptomen op.

De eerste tekenen van roodvonk verschijnen plotseling en omvatten:

• Een pijnlijke keel (faryngitis), vergelijkbaar met een keelontsteking.
• Hoge koorts (39-40°C).
• Gezwollen en pijnlijke amandelen en lymfeklieren in de hals.
• Misselijkheid en overgeven.
• Buikpijn en soms gewrichtspijn.
• Moeite met eten en slikken.

Binnen 24 tot 48 uur verschijnen de kenmerkende huiduitslag en andere specifieke symptomen:

• Rode uitslag, eerst in de plooien van de ellebogen en knieën, die zich vervolgens kan uitbreiden naar de romp, het gezicht (behalve rond de mond), armen (behalve de handpalmen) en benen (behalve de voetzolen).
• De huid voelt ruw aan, vergelijkbaar met schuurpapier, en vertoont rode vlekken in reliëf.
• Witte aanslag op de tong (beslagen tong), die rond de zesde dag verdwijnt en een frambozenkleur krijgt.
• Na een week neemt de koorts af en begint de huid, vooral op de handpalmen en voetzolen, te vervellen.

Roodvonk verspreidt zich via de lucht, met name door de druppeltjes die vrijkomen bij hoesten en niezen. Daarnaast kan besmetting plaatsvinden via contact met besmette voorwerpen. Bijvoorbeeld door een besmet voorwerp aan te raken en vervolgens de handen naar de mond te brengen.

Is roodvonk besmettelijk?

Roodvonk is een zeer besmettelijke ziekte. Een besmet persoon is al besmettelijk voordat de eerste symptomen verschijnen.

Kun je meerdere keren roodvonk krijgen?

Na een eerste infectie ontwikkelt het lichaam enige immuniteit, maar deze bescherming is niet volledig of blijvend. Dit komt doordat er verschillende varianten van de groep A-streptokokken bestaan. Bovendien reageert het immuunsysteem bij iedereen anders, waardoor sommige mensen vaker roodvonk kunnen krijgen.

Kan een volwassene roodvonk overdragen op een kind?

Ja, een volwassene kan roodvonk overdragen op een kind. Daarom wordt aangeraden om goede hygiënemaatregelen te nemen, zoals isolatie van de zieke, regelmatig ontsmetten van oppervlakken en het gebruik van papieren zakdoekjes. Hoesten of niezen in de elleboog helpt om verspreiding te beperken.

Een besmet persoon kan al enkele uren na de infectie anderen besmetten, nog voordat er symptomen optreden. Dit verklaart waarom de ziekte zich snel verspreidt, vooral in scholen en kinderopvang. Na 24 tot 48 uur antibiotische behandeling is de besmettelijkheid meestal verdwenen. Zonder behandeling kan iemand echter tot 21 dagen besmettelijk blijven.

Omdat roodvonk door bacteriën wordt veroorzaakt, is een antibioticakuur (meestal penicilline) nodig, die doorgaans 10 dagen duurt. Daarnaast wordt aangeraden het kind rust te geven om verdere besmetting te voorkomen. Er bestaat momenteel geen vaccin tegen roodvonk.

Praktische tips bij roodvonk:

•  Zorg ervoor dat je kind voldoende gehydrateerd blijft door regelmatig kleine hoeveelheden te drinken.
•  Geef zachte voeding in kleine porties, zoals puree of yoghurt, om slikproblemen te verlichten.

Hoewel roodvonk besmettelijk is, vormt de ziekte meestal geen groot risico voor het ongeboren kind. De bacterie bereikt zelden de placenta. Zwangere vrouwen ervaren dezelfde symptomen als andere patiënten en worden doorgaans behandeld met een gerichte antibioticakuur. De meeste antibiotica die worden voorgeschreven bij roodvonk zijn veilig voor zwangere vrouwen en hun ongeboren baby.

Kinderen jonger dan 2 jaar zijn meestal beschermd tegen roodvonk dankzij antistoffen die ze van hun moeder hebben meegekregen tijdens de zwangerschap. Daarom is roodvonk bij baby’s zeldzaam. De ziekte komt het vaakst voor bij kinderen tussen 5 en 10 jaar.