Is het veilig om cervelaatworst te eten tijdens de zwangerschap?

Cervelaat (ook wel “cervela” genoemd in Vlaanderen) is een traditionele worst afkomstig uit de Elzas regio die teruggaat tot de 15e eeuw. Hij wordt gemaakt van varkens-, kalfs- en rundsvlees, reuzel, suiker, citroensap en water. Het is een worst die tijdens het productieproces wordt gekookt of gestoomd. Maar is dit koken wel voldoende om de gezondheidsrisico's voor mama en baby weg te nemen? Lees hieronder meer over de risico's van het eten van vleeswaren tijdens de zwangerschap en over de mogelijke alternatieven.

Tijdens de zwangerschap eet je best een beperkte selectie van voedingsmiddelen omwille van de gezondheidsrisico's (bacteriën, parasieten...). Is het eten van cervelaatworst af te raden als je zwanger bent? Welnu, sommige soorten voedsel, waaronder vleeswaren, brengen risico's met zich mee voor zowel mama als baby. De belangrijkste risico's van ongeschikt zwangerschapsvoedsel zijn listeriose en toxoplasmose.

Listeriose is een infectie die wordt veroorzaakt door de bacterie Listeria monocytogenes, die in bepaalde voedingsmiddelen aanwezig kan zijn. Het gaat hierbij dan om ongepasteuriseerde zuivelproducten (melk, room, kaas, enz.) en rauwe of onvoldoende verhitte vleesproducten, alsook bepaalde plantaardige producten. Vooral rauwe of onvoldoende gekookte vleeswaren worden het vaakst beschuldigd in het geval van listeriose. Listeria bacteriën ontwikkelen zich immers gemakkelijk in vochtige, koude omgevingen, zoals die waarin vleeswaren worden bewaard. Als een zwangere vrouw listeriose oploopt, riskeert ze een miskraam of een vroegtijdige bevalling. En de baby kan een ernstige neonatale infectie of aangeboren misvormingen ontwikkelen.

Toxoplasmose is een infectie die wordt veroorzaakt door de parasiet Toxoplasma gondii en wordt voornamelijk overgedragen door de consumptie van rauw of onvoldoende verhit vlees, slecht gewassen groenten en contact met kattenuitwerpselen. De Toxoplasma gondii parasiet kan zich nestelen in vlees dat gebruikt wordt om worsten te maken, zoals cervelaatworsten. Als een zwangere vrouw toxoplasmose oploopt, kunnen de gevolgen voor de baby ernstig zijn. Het kan gaan om oogletsels, neurologische aandoeningen, groeiachterstand en zelfs overlijden in de baarmoeder.

Dus als je vleeswaren gaat eet tijdens je zwangerschap, moet je voorzorgsmaatregelen nemen: vermijd rauw, onvoldoende verhit of gerookt vlees. En vermijd ook kruisbesmetting door keukengerei, werkoppervlakken en handen grondig te wassen.

Ten eerste is vacuümverpakte industriële cervelaat te verkiezen boven diegene die bij de slager wordt afgesneden. Er bestaat daarbij immers een risico op kruisbesmetting tussen de cervelaat en bijvoorbeeld andere rauwe vleeswaren, vooral als hetzelfde mes en/of werkvlak wordt gebruikt.

Nog een tip: cervelaat kan, net als alle andere vleeswaren, besmet raken als het slecht wordt bewaard. Het is daarom aan te raden om cervelaat tijdens de zwangerschap opnieuw te verhitten om bacteriën te doden voordat je het eet. Voor alle zekerheid dus best 10 minuten bakken in de pan of 15 minuten op 180°C in de oven.

Lees tot slot het etiket op de cervelaatworst voordat je hem koopt. Het is belangrijk om de houdbaarheidsdatum niet te overschrijden en de bewaarvoorschriften goed in acht te nemen. Nog een laatste tip: was je handen grondig voordat je met de cervelaatworst aan de slag gaat en zorg ervoor dat je werkblad en keukengerei ook schoon zijn.

Wees extra voorzichtig bij het kiezen van vleeswaren tijdens de zwangerschap. Cervelaatworst mag onder bepaalde voorwaarden worden gegeten, maar er zijn andere vleeswaren die veiliger zijn tijdens de zwangerschap. Dit zijn onder andere vleeswaren die langdurig op meer dan 67°C worden verhit waardoor bacteriën (listeriose) en parasieten (toxoplasmose) worden gedood. Hieronder vallen gekookte ham, mortadella, kip- en kalkoenworstjes (gekookt of gegrild), alsook porchetta (speenvarken gevuld met aromatische kruiden) en witte bloedworst.

Samengevat, omdat cervelaat een gekookte worst is, mag je hem als veilig beschouwen om te eten tijdens de zwangerschap. Maar je kiest best voor de vacuümverpakte versie en je bakt hem best nog eens opnieuw net voor je gaat eten. Tenslotte mag je cervelaat, net zoals alle andere vleeswaren, tijdens je zwangerschap na opening niet te lang in de koelkast bewaren