EHBO bij kinderen: alles wat je moet weten

1. Raak niet in paniek. Als jij in paniek raakt, neemt je kindje dat over. Blijf dus vooral kalm en houd het hoofd koel.
2. Verplaats het kind enkel bij direct gevaar. Als je kind gewond is, kan je de zaak erger maken door je kind te verplaatsen. Doe dat dus enkel als er onmiddellijk gevaar is, bijvoorbeeld in het verkeer of bij brand. In dat geval breng je eerst je kind én jezelf in veiligheid.
3. Beoordeel de toestand van het kind. Controleer de drie vitale functies: het bewustzijn, de ademhaling en de hartslag.
4. Waarschuw de hulpdiensten. Vertel wie je bent, waar je je bevindt, in welke toestand het kind verkeert en wat de (geschatte) leeftijd is.
5. Verleen eerste hulp. Als je zelf niet kan reanimeren, vraag dan onmiddellijk hulp. Pas enkel reanimatie toe als je een vorming volgde en in staat bent om het correct te doen. Zoniet, zoek hulp.

Je kan kinderen moeilijk constant in de gaten houden, dus een ongeluk kan ook gebeuren als je even niet kijkt. Dan is het moeilijker om de situatie goed in te schatten. Kleine kinderen kunnen het bovendien ook moeilijk aan je vertellen. Dan is het extra belangrijk om de vitale functies goed te controleren. Kijk ook naar de kleur in het gezicht, de lichaamshouding en de lichaamstemperatuur.

De ademhaling van een baby of klein kind controleren, kan best moeilijk zijn. Breng je oor bij de neus van het slachtoffer, terwijl je ogen op zijn borst gericht zijn. Luister minstens 10 seconden goed naar de mond en neus. Ga na of het kind moeite heeft met ademhalen of een vreemd geluid maakt. Houd ook in de gaten of je ademhaling tegen je wang voelt.

Bij een baby moet je extra voorzichtig zijn als de luchtwegen geblokkeerd zitten. Bied eerste hulp in de vorm van de ‘kinlift’: je legt je hand op het voorhoofd van het kindje, je wijsvinger onder de kin en tilt de kaak omhoog. Zorg ervoor dat het hoofdje met de neus recht omhoog blijft liggen en niet achterover kantelt.

Om te controleren of een baby of klein kindje bij bewustzijn is, raak je hem of haar aan. Kriebel aan de voetjes of blaas in het gezichtje. Schud de baby niet! Je instinct zegt je misschien om het kindje zachtjes door elkaar te schudden, maar dat kan alleen maar meer schade aanrichten.

Verslikken tijdens het eten of door het inslikken van kleine voorwerpen, brengt het risico op verstikking met zich mee. Verslikking bij baby’s tot 1 jaar is daarom meteen ernstig en vraagt om onmiddellijke reactie. Bij een kind ouder dan 1 jaar is een lichte verslikking meestal onschuldig. Het kind kan dan nog hoesten en ademen. Maar bij een ernstige verslikking is er een totale afsluiting van de ademhalingswegen met verstikking tot gevolg. Schud ook in deze situatie nooit je kind door elkaar!

• Leg de baby met zijn buik op je arm met het hoofd naar beneden
• Geef 5 slagen tussen de schouderbladen
• Leg een hand op het achterhoofd van de baby en draai hem om zodat hij met de rug op je andere arm ligt
• Plaats 2 vingers in het midden van de borstkas en geef 5 borststoten
• Check in de mond of je iets ziet zitten. Haal het er alleen uit als je het eruit kan scheppen langs de wang, stop je vingers niet in de keel.
• Herhaal de 5 slagen op de rug en de 5 borststoten
• Raakt je baby bewusteloos? Start de reanimatie

• Ga met één voet naast en één voet achter je kind staan
• Leg een hand op de borstkas en laat je kind voorover buigen
• Geef 5 slagen tussen de schouderbladen
• Geen resultaat? Maak van één hand een vuist en plaats die op het bovenste deel van de buik
• Met de andere arm ga je om het kind heen en pak je jouw vuist vast
• Maak met je vuist een schepbeweging in de buik
• Geef 5 buikstoten
• Check in de mond of je iets ziet zitten. Haal het er alleen uit als je het eruit kan scheppen langs de wang, stop je vingers niet in de keel.
• Herhaal de 5 slagen op de rug en de 5 borststoten
• Raakt het kind bewusteloos? Start de reanimatie

Heel wat kinderen komen al eens thuis met blauwe plekken of snij- en schaafwonden van het ravotten. Vaak kan je ze zelf thuis verzorgen, maar zorg dat je je handen goed wast of ontsmet vooraleer je een wonde verzorgt of doe handschoenen aan.

Bij een open wonde stelp je de eventuele bloeding door op de wonde te drukken. Spoel of dep de wonde vervolgens met zuiver water. Gebruik een steriel kompres en werk vanuit het centrum van de wonde naar de rand toe. Dep de wonde droog met een zuiver steriel kompres en scherm af zodat er geen vuil in kan komen.

Raadpleeg een arts in volgende gevallen:

• de bloeding stopt niet
• je kan de wonde niet goed reinigen
• de schaafwonde is groter dan de helft van je handpalm
• botten, spieren of ander onderhuidse weefsels zijn zichtbaar
• het gezicht, de ogen of geslachtsdelen zijn gekwetst
• het gaat om een steekwonde

Behandel gesloten wonden, zoals blauwe plekken of verstuikingen, zo snel mogelijk met ijs of een coldpack. Breng het nooit rechtstreeks op de huid of de wonde aan, maar rol het bv. in een dunne handdoek. Ga naar de spoeddienst als je vermoed dat het om een botbreuk of verstuiking gaat in plaats van een kneuzing.

Eerst water en de rest komt later! Koel een brandwonde altijd zo snel mogelijk af met lauw leidingwater. Richt de waterstraal boven de brandwonde en laat het water erover vloeien in plaats van recht op de wonde te richten. Leg nooit ijs op een brandwonde! Koel ongeveer 20 minuten, desnoods met kleding de kleding aan onder de douche. Probeer de kledij nooit te verwijderen vóór het afkoelen. Als het nadien lukt, kan je de kledij voorzichtig proberen te verwijderen om verder inbranding te vermijden. Doe bij kleine kinderen ook de luier uit. Lukt het niet? Bel dan meteen de spoeddienst of het brandwondencentrum. Ga ook langs de huisarts met kleinere brandwonden die op het eerste gezicht niet schadelijk lijken.

Bij een hoofdletsel is er kans op beschadiging van hersenen of een hersenschudding. Controleer daarom op tekenen van een hersenschudding zoals misselijkheid, hoofdpijn, sufheid, last van fel licht. Houd het kind 24 uur nauwlettend in de gaten en controleer om de drie uur of de symptomen verergeren. Ga naar de dokter als het kind het bewustzijn verliest of als de symptomen erger worden.

Bij een bloedneus scheuren enkele kleine bloedvaatjes in de neus. Laat je kind zitten met het hoofd lichtjes voorovergebogen. Laat het kind door de mond ademen en knijp de neusvleugels tien minuten dicht net onder het harde gedeelte van de neus tot het bloeden stopt. Stop geen kompressen of watten in de neus om de bloeding te stelpen. Als de bloeding gestelpt is, laat je het kind het rustig aan doen en de neus niet meteen snuiten.