Pijn in de eierstokken tijdens de zwangerschap: oorzaken en oplossingen

Tot 20% van de zwangere vrouwen meldt bekkenpijn of bloedingen in de eerste weken van de zwangerschap. Hier zijn simpelweg anatomische redenen voor. De bevruchte eicel heeft zich in de baarmoeder genesteld. Naarmate het embryo zich in de baarmoeder ontwikkelt, zet deze uit. Daardoor kan er druk ontstaan op andere nabijgelegen organen, zoals de eierstokken. De vergrote baarmoeder is in de eerste weken van de zwangerschap vaak de oorzaak van pijn in de eierstokken.

Een andere veel voorkomende oorzaak van pijn in de eierstokken heeft te maken met de innesteling van de eicel in de baarmoederwand. Krampen bij de innesteling zijn een vroeg symptoom van zwangerschap, maar vaak worden ze verward met menstruatiekrampen. Pijn in de eierstokken door innesteling uit zich in buikkrampen, hoewel deze niet zo hevig zijn en ook snel weer verdwijnen. Een lichte vaginale afscheiding kan eveneens optreden.

Er zijn nog andere mogelijke oorzaken van pijn in de eierstokken tijdens de zwangerschap:

• Hormonale veranderingen door de zwangerschap: na de bevruchting ondergaan de hormonen immers een verandering zodat het embryo zich kan ontwikkelen. Deze hormonen worden afgegeven door de eierstokken en dit kan eierstokpijn veroorzaken.
• De aanwezigheid van een eierstokcyste: de meeste eierstokcysten zijn asymptomatisch. Sommige cysten kunnen zich echter ontwikkelen, scheuren of verdraaien, wat leidt tot bekkenpijn, die soms maar aan één kant voorkomt.
• Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap: dit gebeurt wanneer een bevruchte eicel buiten de binnenwand van de baarmoeder ligt. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap ontstaat meestal in de eileiders en veroorzaakt een scherpe pijn aan één kant van de buik.
• Een miskraam: dit uit zich als bekkenpijn in de rug of buik en gaat meestal gepaard met vaginaal bloedverlies en verlies van weefsel uit de vagina.

Raadpleeg onmiddellijk je arts als je pijn aan één of beide eierstokken hebt die niet vanzelf overgaat. Dringende medische hulp kan nodig zijn, vooral als de pijn in de eierstokken gepaard gaat met misselijkheid, vaginaal bloedverlies, hoge koorts, malaise of braken.

Als je pijn in de eierstokken geen medische behandeling vereist, kan je proberen de pijn zonder medicijnen te verlichten. De volgende zaken kunnen hierbij helpen:

• Verander voorzichtig/zachtjes je houding of positie: dit geldt vooral als je van zitten naar staan gaat.
• Neem voldoende rust: verander de intensiteit of de soort lichaamsbeweging als je pijn voelt tijdens het sporten.
•  Baden in lauw water.
• Drink voldoende water.

Veel pijnstillers kunnen risico's opleveren tijdens de zwangerschap. Raadpleeg je arts voordat je medicijnen neemt. Vraag ook advies aan je arts voordat je warme kompressen aanbrengt. Overmatige warmte kan immers aangeboren afwijkingen veroorzaken.

Langdurige pijn in de eierstokken tijdens de zwangerschap kan evenwel behandeling vereisen. Dit hangt af van de oorzaak van de pijn:

• Om een eierstokcyste te behandelen, zal de arts rekening houden met verschillende factoren. De diameter van de cyste, het risico op een torsie/verdraaiing en het stadium van de zwangerschap hebben allemaal invloed op de behandeling. In sommige gevallen kan een operatie veilig worden uitgevoerd tijdens de zwangerschap. Het zorgteam zal de risico’s afwegen tegenover de voordelen op basis van de situatie.
• Als de pijn wordt veroorzaakt door een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, zal medicatie nodig zijn om de pijn te bestrijden. Als medicatie niet werkt, kan een operatie nodig zijn.
• Als de pijn het gevolg is van een miskraam, kan een verdere behandeling nodig zijn om het weefsel te verwijderen. Er kunnen ook medicijnen worden voorgeschreven. In sommige gevallen kan een dilatatie en curettage (D&C) nodig zijn om het weefsel te verwijderen.

Als je pijn in de eierstokken krijgt tijdens de zwangerschap, ongeacht de intensiteit, moet je dit steeds met je arts bespreken. Een verscherpte gynaecologische controle is belangrijk om te controleren of alles goed gaat. Ga naar een gynaecologische spoeddienst als je acute of stekende pijn ervaart die niet vanzelf overgaat.